Değerlendirme Ölçütleri
Ürün Tasarımı Ödülleri Değerlendirme Ölçütleri
İyi Tasarım Değerlendirmesi
İyi tasarım rakiplerinden farklıdır, işlevsel, kullanılabilir ve dürüsttür, estetiktir, insan sağlığına ve güvenliğine zarar vermez, kaliteli bir üretim için detaylandırılmıştır, sürdürülebilirdir. Bunlar iyi tasarımın mutlaka karşılaması gereken ölçütlerdir. İyi Tasarım Ödülleri bu ölçütlerle sektörel bazda yapılan değerlendirmenin sonunda verilir. Ölçütler aşağıda tanımlanmaktadır:
Farklılık ve Yenileşim
• Tasarımın rakiplerinden farklılaşmasını sağlayan özellikler içermesi
Kullanıcıya Sağladığı Fayda
• Tasarımın temel işlevini sorunsuz ve doğru bir biçimde yerine getirmesi
• Karşılamayı hedeflediği ihtiyaca ve kullanıcı kitlesine uygunluğu
• İşlevsel özelliklerin açıkça anlaşılması ve kolay kullanılabilmesi
• Fiziksel ve psikolojik konfor sağlaması
• Kullanıcısına sağladığı fayda ve değer bazında fiyatının ve kullanım ömrünün uygun olması
Estetik Katkı
• Görsel bütünlük taşıması
• Çekici bir görsel veya duyusal etki yaratması
• Estetik niteliklerini farklı konumlarda veya durumlarda (açık-kapalı, arkadan-yandan, durağan-hareketli, vb.) koruyabilmesi
Sağlık ve Güvenlik
• Kullanıcının sağlığına zarar vermemesi
• Kazalara karşı önlemlerin alınmış olması
• Sağlık ve güvenlikle ilgili standartlara uyması
• Sağlık ve güvenlikle ilgili gerekli uyarıları içermesi
Üretim için Tasarım Kalitesi
• Kaliteli bir üretim için uygun tasarım detaylarının geliştirilmiş olması
• Uygun malzemelerin ve üretim yöntemlerinin seçilmiş olması
Sürdürülebilirlik
• Ürünün, kullanım, temizlik ve bakım sırasında enerji kaynaklarını ve doğal kaynakları verimli kullanmayı sağlayacak özelliklere sahip olması
• Estetik veya teknik açıdan eskidiğinde veya bozulduğunda, kısmen veya tamamen yenilenmeyi ve güncellenmeyi sağlayacak özelliklere sahip olması
Üstün Tasarım Değerlendirmesi
İyi bir tasarım aynı zamanda, yenilikçiyse, kullanıcıya yepyeni olanaklar sunuyorsa, üstün bir estetik deneyim yaşatıyorsa, önemli bir sağlık veya güvenlik problemine çözüm buluyorsa, üstün kalite algısı yaratıyorsa, topluma, kültüre veya çevreye katkıda bulunuyorsa diğerlerinden üstündür. Üstünlük değerlendirmesi bu ölçütler çerçevesinde sektörel bazda yapılır. Üstün Tasarım Ödülleri, İyi Tasarım Ödülü alan ürünler arasından, üstünlük ölçütlerinden en az birini karşılayan tasarımlara verilir. Ölçütler aşağıda tanımlanmaktadır:
Farklılık ve Yenileşim
• Yeni teknolojileri veya yeni malzemeleri üstün tasarım becerisiyle kullanması
• Kullanıcısının yaşamına esaslı bir yenilik getirmesi
• Yeni bir problem tespiti yaparak bu probleme iyi bir çözüm getirmesi
• Mevcut bir problem alanına farklı bir çözüm getirmesi
• Yeni bir kullanım biçimi, yeni bir malzeme veya yeni bir formla yeni bir eğilim veya akım tanımlaması.
• Yeni bir endüstrinin veya iş kolunun, yeni istihdam alanlarının doğuşuna yol açması
• Yeni satış veya dağıtım biçimleri önermesi
• Tasarımıyla getirdiği yeniliğin yeni dış pazarlar yaratması
Kullanıcıya Sağladığı Fayda
• Pratik ve kolay anlaşılır bir şekilde üst düzeyde işlevsellik sunması
• Kullanıcısıyla duygusal bağ kurma olanakları sunması
• Sağladığı etkileşimle işlevselliği ve kullanışlılığı zenginleştirmesi
• Ürünün temizliği, bakımı, veya ürüne yeni işlevler eklenmesi konularında yeni ve üstün özellikler getirmesi
• Kullanıcıyı özgür, etkin, üretken ve güçlü kılması, kullanıcıyı yaratıcılığa teşvik etmesi
• Evrensel tasarım ilkelerine uyması; yaşlı, engelli gibi dezavantajlı kullanıcı grupları tarafından da erişilebilir olması ve kullanılabilmesi, bu amaçla tasarlanmış yeni özellikler içermesi
Estetik Katkı
• Tasarımın hem hedef kitleye hitap edebilen bir estetik etki yaratması, hem de üstün bir estetik niteliğe sahip olması
• Hitap ettiği tüm duyular açısından kullanıcısına üstün bir estetik deneyim yaşatması
• İlginç, dikkat çekici, merak uyandıran, sürprizli bir estetik etki yaratması
• Tasarımın estetik niteliklerinin yeni bir tarz tanımlaması
• Tasarımın estetik niteliklerinin bir ürün kimliği tanımlaması ve bu kimliğin firma veya marka kimliği ile bütünleşmesi
Sağlık ve Güvenlik
• Ürünün kullanımıyla ilgili önemli bir güvenlik veya sağlık sorununa etkili bir çözüm getirmesi
Üretim için Tasarım Kalitesi
• Malzeme kullanımı, üst yüzey işlemi ve detaylarıyla kullanıcıda üstün kalite algısı yaratan özelliklere sahip olması
• Ürünün kolay depolanması veya nakledilmesi amacıyla geliştirilmiş yeni ve üstün tasarım özellikleri içermesi
Sürdürülebilirlik
• Ürün, kullanım ömrünü tamamladığında, parçalarının ayrıştırılıp farklı bir üründe veya farklı bir amaçla yeniden kullanılmasını sağlayacak özelliklere sahip olması
• Piyasaya sürüldüğü yerlerde yerel kullanıcının ihtiyaçlarını, tercihlerini, bilgi ve becerilerini öne çıkaran, kişiselleştirmeyi destekleyen, kullanıcısını ürüne bağlayan özelliklere sahip olması
• Türkiye’ye özgü yerel tasarım kimliğinin ve değerlerinin oluşmasına katkıda bulunması
• Yerel malzemelerin, tekniklerin veya yerel bilgi ve becerilerin kullanımını, farklı ölçeklerde yerel üretimi veya yerel istihdamı destekleyen özelliklere sahip olması
Kavramsal Tasarım Ödülleri Değerlendirme Ölçütleri
Yenilikçilik (İnovasyon): Tasarımın yepyeni bir ürün konsepti yaratması veya mevcut bir ürüne yeni bir yaklaşım ve fayda getirmesi
Öngörülen ihtiyaca cevap verme: Tasarımın belirlediği hedef kitleye ve öngördüğü ihtiyaca cevap verebilme potansiyeli
Gerçekleştirilebilirlik: Tasarımın mevcut teknoloji ile gerçekleştirilebilirliği veya üretim için öngördüğü teknoloji ve olanaklarının gerçekçi olup olmadığı
Estetik: Görünüm, dokunsallık, etkileşim veya diğer duyusal bilgilerle olumlu bir estetik deneyim sunmak
Geliştirme ve detaylandırma düzeyi: Projenin kullanım senaryosu ve teknik detayları ile ne derece derinlemesine kurgulandığı.